شیشه، پلاستیک های سخت و پلاستیک های سبک از جمله پوشش هایی هستند که برای گلخانه مورد استفاده قرار می گیرند، در تعیین نوع پوشش گلخانه باید به ویژگی های زیر توجه نمود:

1-میزان انتقال نور
2-میزان انتقال طول موج های بلند مادون قرمز
3-میعان بخارآب در زیر پوشش گلخانه
4-طول عمر پوشش،
5-ضریب اتلاف گرمای پوشش و 6-پایداری در برابر باد، تگرگ و برف.

1- میزان انتقال نور

منظور از نور، دامنه ای از طول موج ماورای بنفش، نور مرئی و نزدیک به مادون قرمز (طول موج 280 تا 3000 نانومتر ) است.میزان نفوذ نور به داخل گلخانه، به موقعیت خورشید، جهت گلخانه، نوع پوشش گلخانه، میزان کثیف بودن پوشش گلخانه، اجزای سازه ای سقف گلخانه و میعان بخارآب در سطح داخلی پوشش گلخانه بستگی دارد. بخشی از نور مرئی خورشید از سطح پوشش گلخانه به داخل گلخانه نفوذ می کند و بخشی از انرژی تابشی خورشید، از طریق جذب یا انعکاس به وسیله پوشش گلخانه، سایه دهی سازه گلخانه، کثیف بودن مواد پوشش دهنده و میزان کدر شدن پوشش( در اثر افزایش سن مواد پوشش دهنده ) از دست می رود و وارد گلخانه نمی شود.جدول 4، میزان انتقال نور پوشش های مختلف را در حالت یک لایه و دو لایه با یکدیگر مقایسه کرده است.این ویژگی در فیلم های نیلوفر ≥88 و نیلوفرپلاس ≥83 می باشد.

2- میزان انتقال طول موج های بلند مادون قرمز(بیش از 3000 نانومتر)

انتقال تشعشع مادون قرمز( طول موج بلند 3000 نانومتر )، بر هدایت گرمایی مواد پوششی و دمای گیاه تاثیر می گذارد. اگر پوشش گلخانه، قابلیت انتقال اشعه مادون قرمز بالایی داشته باشد، تلفات گرمایی گلخانه بیشتر می شود و دمای گیاه در این گلخانه، کمتر از گلخانه هایی خواهد شد که پوشش آن، اشعه مادون قرمز کمتری را انتقال می دهد. درصورتی که سیستم گرمایی گلخانه به هر علتی قطع شود و پوشش گلخانه، انتقال دهنده نور مادون قرمز باشد، در شب های سرد که آسمان صاف است، گیاه صدمه می بیند. هرچه ضخامت پوشش گلخانه بیشتر باشد، انتقال طول موج های بلند مادون قرمز کاهش می یابد. پوشش های با لایه مرطوب، اشعه مادون قرمز را انتقال نمی دهند. جدول 5، میزان انتقال نور مادون قرمز پوشش های مختلف را نشان می دهد.

 

جدول4: میزان انتقال نور مرئی برای پوشش های مختلف مختلف گلخانه ای

نوع پوشش
 		 تعداد لایه درصد انتقال
شیشه( حاوی فلز با دوبرابر استحکام،2/3 میلیمتر) 1
2		 88
77
شیشه( با درصد کم آهن، 2/3 میلیمتر) 1
2		 92-90
85-81
فایبرگلاس( ( FRP (شفاف، 64% میلیمتر) 1
2		 81
77
پلی اتیلن (جاذب UV، 4 تا 6 میل) 1
2		 87
76
پلی اتیلن (جاذب IR، 4 تا 6 میل) 1
2		 82
67
پلی اتیلین (ضدقطره، 8میل) 1 90
وینیل شفاف 1 97
وینیل مات 1 89
پلی وینیل فلوراید PVF(1% میلیمتر) 1
2		 92
85
صفحات اکریلیک( 8 یا 16 میلیمتر) 1 83
صفحات پلی کربنات( 8 یا 16 میلیمتر) 2 79
پلی کربنات( جاذب اشعه UV) 1 9/86
پلی استر 12% 94

 

جدول 5: درصد انتقال تشعشع نور مادون قرمز از پوشش های مختلف گلخانه

نوع پوشش ضخامت(میلی متر)
 		 درصد انتقال
پلی اتیلن 1% 72
پلی اتیلن 2% 55
پلی اتیلن(جاذب مادون قرمز) 2% 29
پلی اتیلن(ضدقطره) 18% 37
پلی اتیلن(جاذب مادون قرمز،ضدقطره) 18% 24
پلی اتیلن با لایه آب – 0
پلی اتیلن دو لایه 15% 6/79
پلی وینیل کلراید 1% 30
پلی وینیل کلراید 2% 17
آکریلیک دولایه 8 9/73
پلی کربنات دولایه 8 3/76
پلی کربنات دارای جاذب UV 8 85
فایبرگلاس(PFR) 64% 6/86
شیشه 2/3 0
پلی استر 12% 5

این ویژگی در فیلم های نیلوفر ≥75 و نیلوفرپلاس ≥75 می باشد.
 

3- میعان بخارآب در زیر پوشش گلخانه

فضای داخل گلخانه محیطی گرم و مرطوب است. هرگاه ذرات بخارآب داخل گلخانه به جسم سرد برخورد کنند، عمل میعان صورت می گیرد و ذرات بخارآب، به شکل قطره در می آیند. از آنجا که پوشش گلخانه در تماس با فضای بیرون گلخانه است، ممکن است جسم سرد محسوب شود ( با توجه به نوع پوشش ) و قطرات آب بر روی سطح داخلی آن تشکیل گردد.
تشکیل قطره ( میعان بخارآب ) و چکیدن آب بر روی برگ گیاه یا روی خاک، سبب بروز مشکلاتی می شود: چکیدن قطرات آب بر روی سطح برگ ها، موجب افزایش رطوبت و شیوع بیماری های قارچی می گردد. از طرفی چکیدن آب بر روی سطح خاک، باعث اشباع شدن خاک آن قسمت از گلخانه خواهد شد که سبب خفگی ریشه و شروع فعالیت برخی عوامل بیماری زای خاکی می شود.
تشکیل قطرات آب، به طور قابل ملاحظه ای سبب افزایش انعکاس نور می شوند و انتقال نور را به گلخانه تونلی با پوشش پلاستیکی، 15-18 درصد کاهش می دهد ( جدول 6 )

جدول 6: انتقال نور از شیشه و لایه پلی اتیلنی خشک و مرطوب

   
درصد انتقال نور
 
نوع پوشش شیب سقف ( درجه ) خشک با میعان
 
شیشه 15
30		 8/90
9/89		 7/82
9/81
لایه پلی اتیلنی 15
30		 8/90
9/89		 7/82
9/81
لایه پلی اتیلنی(ضد قطره) 15
30		 1/87
4/86		 1/88
3/88

 

میعان آب بر روی پوشش گلخانه به صورت ورقه ای است، اما در پوشش های پلاستیکی فراوری نشده، به علت نیروی کشش سطحی، چند قطره ریز به یکدیگر می پیوندند و قطرات آب بزرگ را تشکیل می دهند که به علت سنگینی، از سطح پوشش به سمت زمین می چکد ولی در پلاستیک های فراوری شده( ضدقطره )، میعان به صورت ورقه ای است و به همین شکل و به تدریج، با جریانی باریک به سمت طرفین گلخانه هدایت می شوند. در صورتی که زاویه سقف  خیلی کم باشد، قطرات از روی پلاستیک سر می خورد و گیاه را خیس می کنند و هرچه زاویه شیب کمتر باشد، قطرات آب بزرگتری تشکیل می شود. بر روی شیشه نیز، میعان آب به صورت ورقه ای تشکیل می شوند که دارای جریان آبروی بوده ولی به پایین نمی افتند.
در برخی موارد، برای جلوگیری از تشکیل قطرات بزرگ آب، با پاشیدن برخی مواد پاک کننده بر روی سطح داخلی پوشش پلاستیکی، کشش سطحی را کاهش می دهند، اما این مواد خیلی زود شسته شده و اثر خود را از دست می دهند.
راهکار دیگر برای جلوگیری از تشکیل قطرات آب بر روی پوشش گلخانه، استفاده از پوشش های پلی اتیلن دو لایه است. در این حالت، پوشش داخلی گلخانه، جسم گرم محسوب می شود و با برخورد بخارآب به آن، میعان صورت نمی گیرد.
روش دیگر، افزایش تهویه و دمای گلخانه است. بدین صورت که با انجام تهویه و ورود هوای تازه به داخل گلخانه، مقداری از هوای مرطوب داخل گلخانه کاهش می یابد. همچنین گرم کردن گلخانه سبب می شود که هوای گرم، بخارآب بیشتری را در خود جای دهد و از میزان رطوبت نسبی گلخانه کاسته شود.
برای جلوگیری از تشکیل بخارآب بر روی فیلم های گلخانه ای افزودنی آنتی فاگ به درخواست مشتری به فیلم های نیلوفر و نیلوفرپلاس اضافه میگردد.

4- طول عمر پوشش گلخانه

طول عمر پوشش های مختلف گلخانه ای بسیار متفاوت است. به نحوی که طول عمر شیشه به اندازه طول عمر گلخانه است ولی طول عمر پلی اتیلن های معمولی، کمتر از یک سال است.آنچه که سبب کاهش طول عمر پوشش گلخانه می شود، میزان اشعه ماورای بنفشی است که از پوشش گلخانه عبور می کند و وارد گلخانه می شود. اشعه ماورای بنفش، موجب از بین رفتن پلاستیک می شود. بنابراین با افزودن مواد جاذب اشعه ماورای بنفش ((UV به پلاستیک، میزان انتقال این اشعه را کاهش می دهند تا طول عمر پوشش گلخانه افزایش یابد. جدول 7، طول عمر دو گرید فیلم تولیدی شرکت نیلوفر پلاستیک یزد را نشان می دهد.

جدول7: طول عمر دو گرید شرکت نیلوفرپلاستیک یزد

 

گـرید نیلوفر

نام کالا گروه کالایی عرض (متر) طول ضخامت ضمانت (ماه)
(متر) (میکرون)
فیلم سه لایه گلخانه ای 8 50 % 5 ± 220 18
فیلم سه لایه گلخانه ای 8 50 % 5 ± 220 24
فیلم سه لایه گلخانه ای 8 50 % 5 ± 220 30
فیلم سه لایه گلخانه ای 10 50 % 5 ± 220 18
فیلم سه لایه گلخانه ای 10 50 % 5 ± 220 24
فیلم سه لایه گلخانه ای 10 50 % 5 ± 220 30

 

گرید نیلوفــر پلاس

نام کالا گروه کالایی عرض (متر) طول ضخامت ضمانت (ماه)
(متر) (میکرون)
فیلم سه لایه گلخانه ای 8 50 % 5 ± 220 24
فیلم سه لایه گلخانه ای 8 50 % 5 ± 220 30
فیلم سه لایه گلخانه ای 8 50 % 5 ± 220 36
فیلم سه لایه گلخانه ای 10 50 % 5 ± 220 24
فیلم سه لایه گلخانه ای 10 50 % 5 ± 220 30
فیلم سه لایه گلخانه ای 10 50 % 5 ± 220 36

5- ضریب اتلاف گرمای پوشش گلخانه

پوشش های مختلف، ضریب اتلاف گرمایی مختلفی دارند و هرچه این ضریب بیشتر باشد، اتلاف گرمای گلخانه و مصرف سوخت بیشتر است.

6- پایداری در برابر باد، تگرگ و برف

پوشش هایی که مقاومت بیشتری در برابر وزش باد و بارش برف و تگرگ داشته باشند، بهتر هستند.مثلا شیشه در مقابل باد، مقاوم ولی در برابر بارش تگرگ حساس است. در صورتی که پوشش های پلاستیکی سبک، مقاومت کمتری در برابر باد دارند. شرکت نیلوفر پلاستیک با اضافه کردن افزودنی EVA به فیلم های خود باعث پایداری بیشتر فیلم های گلخانه ای می شود.