تفاوت انواع سازه گلخانه ای

 انتخاب نوع سازه ای که حداکثر بهره وری از نور خورشید را در اختیارمان قرار دهد بسیار حیاتی می باشد . انتخاب هر نوع از سازه های گلخانه ای مزایا و معایب خاص خود را دارد.

سازه های گلخانه ای می توانند به فرم های زیر باشند :

  • تیپ های تکیه داده   lean to
  • سازه های دو طرف صاف  Even span
  • سازه های ناصاف  Uneven span
  • سازه های تونلی  Quonset
  • سازه های سقف گنبدی  Gothic arch
  • سازه های حاشیه شیب دار Conventional or Post rafter
  • سازه های A  شکل A form

قبل از انتخاب نوع سازه در ذهن داشته باشید که سازه ی شما ضمیمه شده به سازه ی دیگریست یا یک سازه ی مستقل می باشد.
سازه های تکیه داده معمولا در ضلع جنوبی ساختمان و به حاشیه های لبه ی دیوار ساختمان تکیه داده می شوند. این نوع سازه ها ارزان قیمت می باشند و تامین گرمای آن راحت تر می باشد و معمولا در مناطق سردسیری ساخته می شوند.
در سوی دیگر سازه های دو طرف مسطح فضای بیشتری را در اختیار گیاه قرار می دهند زیرا تمام سازه به دیوار متصل می شود و سقف و لبه های پشتی سازه هم سطح سقف خانه می باشد.
مزیت دیگر این سازه تامین راحت تر گرمای آن نسبت به سازه های تکیه داده شده می باشد.
البته تامین آب و برق در این سازه ها بسیار راحت تر می باشد.
در کل بزرگ ترین عیب مشترک سازه های ضمیمه ای سایه اندازی ساختمانی است که به آن ضمیمه شده اند.

سازه های کنار پنجره ای  Window Mounted Greenhouse

این سازه ها اخیرا مد شده اند و به فریم های حاشیه پنجره از سمت دیوار متصل می شوند. این سازه ها در مقیاس خانگی جهت تولید گیاهان دارویی یا مایحتاج سبزیجات خانگی تولید می شوند.
سازه های بسیار کوچک و مقرون به صرفه و تامین گرمای سازه و آبیاری راحت از مزایای این سیستم می باشد.

سازه های مستقل Freestanding Greenhouse

همانند سازه های ضمیمه شده این سازه ها در فرم های تکیه داده شده و دو طرف مسطح وجود دارند.
سازه های دو طرف مسطح رایج ترین و آشنا ترین فرم سازه های گلخانه ای می باشند علت آن جذب نور بسیار بالا در این سازه ها می باشد. فضای مناسب این سازه ها امکان رشد بهتر گیاهان را فراهم می کند اسکلت آلومینیومی و پنل های شیشه ای این سازه ها بسیار آشنا می باشند‌.
نوع نامسطح سازه های مستقل معمولا در مناطق تپه ای ساخته می شوند.
نوع تکیه داده این سازه های مستقل معمولا جذب نور بالایی دارند اما به علت شکل نامتقارنشان کار کردن برای کارگران را دشوار می کند.

انواع دیگر سازه های گلخانه ای عبارتند از :

سازه های تونلی : Quonset

سازه های منحنی واری که دارای سازه های آلومینیوم یا لوله های پی وی سی بوده و معمولا با پلاستیک های پلی اتیلنی پوشیده می شوند.
این روش یکی از روش های ارزان و مقرون به صرفه برای کشت برخی از محصولات کشاورزی می باشد.
ساختار انحنا وار این نوع پوشش کمک شایانی به ریزش برف و باران های شدید از سقف پوشش های تونلی می کند.

 سازه های سقف گنبدی یا گوتیک :  Gothic arch

از نظر زیبایی شناختی یکی از زیباترین فرم های گلخانه ای محسوب می شوند و ساختار های سقف گنبدی آن به شکل مستقیم تا روی زمین کشیده می شوند.
این نوع سازه ها برای آویزان کردن گلدان های کشت و کاشت ردیفی گیاهان بسیار مناسب می باشد.
این تیپ سازه بسیار برای نگه داشت گرما و جلوگیری از اتلاف دمایی مناسب می باشد.
یکی از سازه های رایجی که اخیرا در صنعت گلخانه داری ایران رواج یافته است سازه های اسپانیایی می باشد این سازه ها با پیچ و مفصل های متحرک و ارتفاع ۶ متری نسبت به سایر سازه ها از استحکام مناسب تری برخوردارند قابلیت اجرای پلی کربنات و فیلم های پلاستیکی بر روی این سازه ها امکان پذیر می باشد.
با توجه به توپوگرافی منطقه، اقلیم و نوع خاک، طراحی این سازه ها توسط نرم افزارهای مهندسی انجام می گیرد. این سازه ها تا ۹۰ کیلوگرم برف در هر متر مربع و مقاومت در برابر سرعت ۱۳۰ کیلومتری باد را از خود نشان می دهند.
از دیگر سازه های رایج می توان به سازه های چوبی و آلومینیومی اشاره کرد.
پس از انتخاب درست سازه متناسب با شرایط منطقه و فراهم کردن شرایط محیطی ( سیستم های گرمایشی و سرمایشی ) بذر یا نشا گیاه مورد نظر در گلخانه پرورش می یابد. یکی از محصولات استراتژیک گلخانه‌ای خیار می باشد
خیار گلخانه ای خیلی سریع رشد می کند بنابراین برای برداشت محصول انتظار زیادی لازم نیست. با داشتن یک داربست گلخانه ای و زمینی می توان شرایط لازم برای کشت این محصول را فراهم کرد. خیار به راحتی در گلدان، کیسه های کشت و بستر زمین رشد می کند.
یکی از رقم های خیار گلخانه ای رقم رایج در مارکت ها می باشد این رقم ها نیازی به گرده افشانی برای تولید میوه ندارند و خیارهای ترد و درازی هستند.
بوته خیار گیاهی یک پایه می باشد یعنی گلهای نر و ماده روی یک گیاه وجود دارند.
معمولا برای کشت، بذرهای خیار را ۳ هفته قبل از سرد شدن هوا در سینی نشا حاوی پیت ماس قرار می دهند علت این امر حساسیت ریشه های خیار می باشد و با دادن کودهای مخصوص ریشه زایی آن را تقویت میکنند.
۳ هفته پس از نشاکاری آن را به زمین اصلی انتقال می دهند.
مسئله ی مهم در کشت خیار گلخانه ای داشتن دور آبیاری منظم و پی اچ مناسب خاک می باشد معمولا پی اچ بین ۶/۵ تا ۷ برای رشد خیار الزامی می باشد.

ارزش اقتصادی محصولات گلخانه‌ای

طبق گزارش ۱۹ ژانویه سازمان غذا بیش از ۴۹۶۸۰۰ هکتار از اراضی دنیا مختص کشت های گلخانه ای می باشند.
این میزان در سال ۱۹۸۰ میلادی ۱۵۰ هزار هکتار بوده و جهان با گذر ۳۹ سال تغییر قابل ملاحظه ای در نگرشش نسبت به کشت های گلخانه ای را تجربه کرده است. در سال ۲۰۱۶ میزان صادرات محصولات کشاورزی در دنیا شامل ۲۲ درصد گوجه ، ۱۲ درصد فلفل دلمه ای، ۹ درصد پیاز ، ۶ درصد خیار، ۶ درصد کلم، ۷ درصد سیر و دیگر محصولات سبزی و صیفی بوده است‌به استثنای کشورهای هلند،روسیه، لهستان و کانادا بیشتر پوشش های رایج گلخانه ای پلاستیک بوده در این کشورها نوع رایج پوشش ها شیشه ای می باشند.چین، مکزیک،هلند و اسپانیا سردمداران صادرات محصولات سبزی و صیفی به اقصی نقاط جهان بوده و کشورهای آمریکا، آلمان، هندوستان و انگلستان از واردکنندگان بزرگ محصولات سبزی و صیفی محسوب می شوند. طبق اظهارات رسمی جهاد کشاورزی سهم اقتصاد ایران در سال ۲۰۱۸ به میزان ۵۰۰ میلیون دلار بوده و پیش بینی شده این مبلغ تا پایان سال ۲۰۲۰ به میزان ۱ میلیارد دلار برسد.